غزل های امروز
سلام به دوستان.
مهم دیدم که یکبار دیگر چند پست قبلی ام را که در صفحه ی اصلی کانون ادبی است بار دیگر در کارگاه شعر بیاورم بنا به اهمیت آن.امیدوارم که شاعران جوان در غزلیات امروزی خود نهایت دقت را به عمل آورند.
غزل فارسی با همة فراز و فرودهایش همچنان به عنوان قالبی پویا به حیات خویش ادامه میدهد و با اقبال شاعران و مخاطبان شعر فارسی مواجه است. جریانهای شعری نیمایی و سپید نه تنها غزل را تضعیف نکردند و به حاشیه نراندند بلکه به ظرفیتها و تواناییهای این قالب نیز افزوده و فضا را برای هنرنمایی بیشتر شاعران غزل سرا فراهم آوردند. نمیدانم اصطلاح غزل امروز تا چه اندازه درست است. آیا قید امروز معنایی خاص را در پس پشت خویش دارد یا صرفاً وجه تمایزی است برای غزل دیروز و امروز، که غزل دیروز نیز خود جای تفسیر و تأویل دارد. غزل پست مدرن، فراغزل، غزل سپید، غزل خودکار و ... عناوینی هستند که مدتی است مطرح شدهاند و پیروان آنها برای خود مانیفست و بیانیه نیز دارند و هر کدام مشخصات خاصی را برای غزلشان برمیشمرند. مجموع همة این مانیفست ها غزل امروز را تعریف میکنند. منوچهر نیستانی، هوشنگ ابتهاج، نوذر پرنگ، حسین منزوی، عمران صلاحی، علیرضا طبایی، محمد سلمانی، سیمین بهبهانی، محمد علی بهمنی، قیصر امین پور و تعدادی نامهای آشنای دیگر در عرصة غزل امروز خودنمایی میکنند. استفاده از زبان گفتار از نکات بارز و برجستة غزل امروز است ، اما استفادة بیش از حد و افراط در بهکارگیری تعابیر و اصطلاحات کوچه بازاری گاه غزل امروز را به سطحی نازل کشانده و استواری شعر فارسی را زیر سؤال برده است. نگاه زمینی و سطحی به مقولة عشق و اروتیسم آشکار و بیپرده از آفتهای دیگر غزل امروز جوان است که گاه غزل را در هر دو حوزة صورت و معنا به ابتذال میکشد. نکتة مهم در غزل جوان امروز سطحی بودن و شعاری بودن اغلب غزلهای سروده شده توسط شاعران جوان است که به آفتی برای شعر این قشر بدل شده است. غزل از زمان رودکى تا حافظ سیرى صعودى داشت و به انواع صنایع لفظى و معنوى آراسته شد. کلمه ها به تناسب حروف، معنى و موسیقى با هم ربط یافتند ، به گونه اى که هر کلمه، کلمه هاى متناسبى را احضار مى کرده است. براى مثال «چشم» به اعتبارهاى مختلف کلمه هاى «سیاه»، «نرگس»، «گریه»، «جادو»، «ابر»، «چشمه» و بسیارى دیگر از کلمه ها را احضار مى کند. غزل حافظ اوج این کاربرد و بهره بردارى و در ضمن خلاقیت از مجموعه هاى خویشاوند کلمه ها است. امید شاعران جوان امروز با نگاهی ژرفتر به درون خویش به وصف موضوعاتشان از طریق غزل بپردازند.
برگرفته از وبلاگ کارآگاه شعر